Hashimoto tireoiditis je hronična autoimuna bolest kod koje imuni sistem napada sopstveno tkivo štitne žlezde, uzrokujući njeno postepeno oštećenje i smanjenu funkciju (hipotireozu). Poznat j i pod imenom Hashimotov sindrom ili hronični limfocitni tireoiditi. Najčešća je autoimuna bolest štitne žlijezde, a ujedno i najčešća autoimuna bolest uopšte. Žene su pogođene 5 do 10 puta češće nego muškarci, a mnogi slučajevi ostaju neotkriveni jer su simptomi nespecifični i razvijaju se sporo.
Tabela: statistički prikaz rasprostranjenosti Hashimotovog tireoiditisa
| Populacija / Regija | Procijenjena učestalost |
|---|---|
| Globalno | oko 5–10 % ukupne populacije |
| Žene (općenito) | 8–10 %, u nekim grupama i više |
| Muškarci | 1–2 % |
| Žene iznad 60 god. | do 15–20 % |
| Djeca i adolescenti | rjeđe (1–2 %), ali u porastu |
Uzroci Hashimoto tireoiditisa (Hashimotovog sindroma)
Hashimoto sindrom može biti uzrokovan kroz više faktora kao što su:
- Manjak mikronutrijenata poput vitamina D, vitamona B12, cinka, selena, željeza ili joda.
- Poremećena crijevna flora i propusna crijeva (Leaky Gut Syndrom)
- Veza između hroničnog stresa i Hashimoto tireoiditisa je dobro poznata u savremenoj medicini. Stres ne pogađa samo emocije – on direktno utiče i na imunološku ravnotežu i funkciju štitne žlijezde.
- Bakterije poput Helicobacter Pylori, Yersinia enterocolitica ili Borrelia burgdorferi
- Virusi poput Epstein-Barr virusa ili Hepatitis C virusa
- Hormonalni faktori – Neravnoteža estrogena i progesterona (često uz manjak progesterona) može pokrenuti ili pogoršati Hashimoto. Žene su pogođene 5 do 10 puta češće nego muškarci, a terapije koje menjaju nivo hormona (npr. kontraceptivi, hormonska terapija u menopauzi) mogu uticati na simptome i aktivnost bolesti.
- Faktori iz okoliša: teški metali ili endogeni disruptori
- Genetska predispozicija
Šta pomaže kod Hashimoto tireoiditisa?
Postoji mnoštvo naučnih studija koje su istraživale uzročnike ovog oboljenja kao i mogućnosti prevencije i liječenja oboljenja.
Medicinska gljiva Kordiceps (Cordyceps sinensis)
U jednoj naučnoj studiji iz 2016 godine, tim na čelu sa naučnikom Tianyi He je pokazao da ekstrakt medicinske gljive Cordyceps sinensis prožima blagotvorno dejstvo na štitnu žlijezdu, kako u slučaju Hashmoto tireoiditisa (hipotireoza) tako i u slučaju Basedowog sindroma (hipertireoza). Autori studije zaključuju da pripravak iz Kordicepsa, korišten za ovu studiju, može obnoviti ravnotežu između pomoćnih T ćelija (Th ćelija) i citotoksičnih T ćelija kod pacijenata s dijagnosticiranim oboljenjima Hashimoto tireoiditis i Basedow sindrom, zahvaljujući svojim dvosmjernim imunomodulatornim učincima. Također je Kordiceps pripravak bio u stanju značajno smanjiti razinu autoantitijela kod oba oboljnja.
Medicinska gljiva Reishi (Ganoderma lucidum)
Reishi ima izraženo imunomodulatorno dejstvo. Obzirom da je Hashimoto autoimuno oboljenje, ciljana i kontrolirana primjena imunomodulatora je svakako jedan od mehanizama putem kojih se može djelovati blagotvorno na Hashimoto. Reishi osim toga ima blagotvorno dejstvo na jetru u kojoj se odvija konverzija T4 u T3, te se tim putem također može pozitivno uticati na intenzitet oboljenja.
Postoji i drugi imunomodulatori poput Čorokota (Nigella sativa) koji imaju izraženo imunomodulatorno dejstvo i djeluju blagotvorno kod Hashimoto pacijenata.
Medicinska gljiva Lavlja griva (Hericium erinaceus)
Prema studijama Lavlja griva podstiče regeneraciju sluzokože koja je često oštećena kod Hashimoto pacijenata. Kod Hashimoto pacijenata se usljed oštećenja sluzokože crijeva često mogu ustanoviti i visoke vrijednosti Zonulina što ukazuje na propusna crijeva tzv. Leaky Gut Sydrom.
Lavlja griva osim toga djeluje selektivno protiv bakterije Helicobacter pylori (jednog od mogućih uzroka ovog oboljenja) te ima prebiotičko dejstvo, što pomaže pri balansiranju crijevne flore.
Mikronutrijenti
Od mikronutrijenata treba izdvojiti vitamin D, vitamn B12, selen, jod, željezo i magnezij koje treba analizirati u laboratoriju i u slučaju manjka na adekvatan način nadoknaditi.
Mio-inozitol
Studije su pokazale da mio-inozitol (posebno u kombinaciji sa selenijumom) može:
- smanjiti TSH kod osoba sa subkliničkom hipotireozom,
- smanjiti nivo antitijela (anti-TPO i anti-Tg),
- poboljšati subjektivne simptome.
Glutation
Glutation ima izuzetno važnu ulogu kod Hashimoto tireoiditisa. Iako ne liječi Hashimoto direktno, može usporiti progresiju bolesti, ublažiti simptome i smanjiti autoimuni napad na štitnu žlezdu.
Omega-3
Suplementacija sa Omega 3 masnim kiselinama (EPA i DHA) popravlja simptome oboljenja ali ne umanjuje razinu autoantitijela.
Dijeta
Poželjna je hrana sa antiinflamatornim karakterstikama, hrana bogata: povrćem, zdravim mastima, omega-3, fermentiranom hranom. Osim toga bezglutenska dijeta utiče kod nekih pacijenata na smanjenje anti-TPO antitijela i poboljšanje energije i varenja kod mnogih pacijenata. Kod mnogih osoba sa Hashimotom prisutna je i netolerancija na kazein (protein mlijeka) te je u tim slučajevima poželjno izbjegavati mliječne proizvode.
Izvori
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27721890/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33746942/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31777013/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/37371976/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36839399/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23219737/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/37554764/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32588591/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23219737/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26340971/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27075805/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/39519244/
Napomena
Informacije navedene u ovom sadržaju služe isključivo u edukativne i informativne svrhe i ne predstavljaju medicinski savjet. Suplementi nisu zamjena za uravnoteženu ishranu niti za profesionalnu medicinsku terapiju. Prije upotrebe dodataka ishrani, ljekovitih gljiva ili bilo kojih drugih preparata, obavezno se posavjetujte sa ljekarom ili kvalifikovanim zdravstvenim radnikom. Navedeni efekti su djelimično zasnovani na iskustvima korisnika i/ili dostupnim studijama, ali ne mogu zamijeniti individualnu dijagnozu ili liječenje.
